Dünya Spagetti Günü

Spagettinin Tarihçesi:

1292 yılında Marco Polo’nun Çin’i ziyareti ardından İtalya’ya döndüğünde beraberinde spagetti ve yapılışı ile ilgili bilgi getirdiği kayıtlarda yer almaktadır. Ancak Eski Yunan ve Roma kültüründe makarna yapımı ve tüketiminin bugünkü haline benzer şekilde olmasa da yapıldığı yine eski kayıtlarda yer almaktadır. Arkeolojik kazılara ve çıkarılan tarihi buluntulara, yazılara ve kaynaklara baktığımızda makarna Eski Yunan ve Romalılar tarafından, Çinliler ve Araplar tarafından yapılmış ve tüketilmiştir. Tarihsel kayıtlara bakıldığında Çinliler milattan önceki yıllarda arpa şehriye ile makarna üretimine başladıkları bilinmektedir. Aynı şekilde M.Ö. 5. yüzyıla ait Suriye’de bulunan tarihi yazılara bakıldığında o dönemlerde Araplarında arpa şehriyeyi ürettikleri ve tükettikleri görülmektedir. Yunan ve Roma yazılarına baktığımızda M.Ö. 1. yüzyılda o dönemin gurmesi Marcus Gavius Apicius tarafından yazılmış “De re coquinaria” isimli yemek kitabında “lagana”dan (Lazanya olduğu düşünülmektedir) bahsetmiştir.

Ülkemizde ise makarnanın tarihi durumuna bakacak olursak 1780’lerde Osmanlı’ya İtalya’dan geldiği söylenmektedir. Geleneksel Türk mutfağı için fazla yabancı bir ürün olmayan makarnanın erişte, şehriye, kuskus, mantı gibi suda haşlanan çeşitleri vardır. 1830 yılında ordunun önemli bir gıdası olan makarna üretimi için Selimiye Kışlası’nda bir fabrika kurulmuştur. 25 Ekim dünyada Makarna Günü olarak kutlanır. Karbonhidrat içeren makarna enerji verir. Durum buğdayının unu protein, tam durum buğdayının unu daha fazla lif, vitamin ve minerale sahiptir. Makarnayı ne kadar az pişirirseniz o kadar sağlıklıdır. Örneğin “al dente” dediğimiz çiğnenecek kıvam, kan şekerimizi çok pişmiş makarna kadar yükseltmez.

Peki, çoğumuzun severek tükettiği özellikle öğrencilerin milli yemeği olan makarnanın faydaları nelerdir?

A, B1, B2 vitaminleri demir kalsiyum fosfor potasyum ve protein açısından zengindir.

Makarna, düşük glisemik indeksi sayesinde kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Bu ayrıca diyet ve obeziteyi önlemeye de yardımcıdır.

Pratik, kolay ve doyurucudur.

Yağsızdır ve bu sayede kolesterol düşürücü etkisi vardır.

İçerisinde bulunan kompleks karbonhidratlar kana yavaş karıştığı için bizleri tok tutar.

Makarna ne kadar kilo aldırıyor gibi dursa da bunun makarna ile değil içerisinde kullanılan un ile alakası vardır. Peki, makarnanın kalorisi nasıl azaltılır sorusuna gelecek olursak; Buğday unundan yapılan makarnanın karbonhidrat oranı çok yüksektir bunun aksine arpa ve çavdar unundan hazırlanılan makarnaların karbonhidrat oranları daha da düşüktür bu makarnalar tercih edilebilir. Kilo vermek isteyenlerin tam tahıl olarak hazırlanmış diyet makarnaları tercih etmeleri en doğru tercih olacaktır. Makarnayı sınırsız olarak değil ölçülü de tüketmeleri gerekmektedir. Ayrıca yağ kullanımın azaltılması içeresine eklenen yağlı sosların kullanılmaması ve tuzuna da dikkat ederek tüketilmesi kalorisini düşürmeye yardımcı olacaktır.

Handan Dilara Öztürk