ETKİN İLETİŞİM VE AİLE

İletişim kurmak, sosyal çevrede yaşamı paylaşmak, sağlıklı ve mutlu bir toplum için temel ihtiyaçlar arasındadır. İletişim ve etkin iletişim arasındaki fark, iletişim sürecinin kalitesi ve etkili iletişim becerilerinin kullanımıyla ilgilidir. İletişimi, insanlar arasında bilgi ve duygu alışverişi sağlayan genel bir kavram olarak tanımlayabiliriz. Etkin iletişim ise, iletişim sürecinin daha verimli ve anlamlı hale getirilmesini sağlayan, iletişim becerilerinin etkili bir şekilde kullanılmasıyla ilgili bir alt kategoridir. Sosyal çevrede etkin iletişim, güçlü ilişkiler kurmak ve sosyal bağları güçlendirmek için önemlidir.

            Gündelik yaşantımızda, aile içinde ve sosyal çevremizde devamlı olarak iletişim halindeyiz. Kendimizi doğru ifade edebilmek için beden dilimizi kullanarak düşüncelerimizi ve duygularımızı aktarmaya çalışırız. Doğru anlaşılmak ve karşımızdaki kişiyi daha iyi anlamak için etkin iletişimde kullandığımız yöntemleri şöyle sıralayabiliriz;

•      Empati: Kişinin kendi duygusal zekasını geliştirmesine ve kişisel büyüme sağlamasına da yardımcı olabilir. Başkalarının duygularını anlamak ve onlara destek olmak, kişinin kendine güvenini artırır, ilişkilerini güçlendirir ve daha olumlu bir yaşam deneyimi sunar.

•      Dinleme: İletişim sürecinde karşıdaki kişinin söylediklerini dikkatlice anlamak ve anlamlandırmak için bilinçli bir çaba göstermektir. Dinleme, iletişimde karşılıklı anlayışın ve etkili iletişimin temelini oluşturan önemli bir beceridir.

•      Açık ve net iletişim: İletilmek istenen mesajın anlaşılır ve doğru bir şekilde ifade edilmesini sağlar. Bu tür iletişim, karşılıklı anlayışı artırır, yanlış anlamaları önler ve etkili iletişimi teşvik eder.

•      Beden Dili: Sözsüz iletişimin bir parçası olarak beden dili, jestler, mimikler, vücut pozisyonları, göz teması ve diğer fiziksel hareketler aracılığıyla iletilir.

•      Soru sorma: Konuyu daha iyi anlamak için doğru ve anlamlı sorular sorarız.

•      Geribildirim: Bir kişinin davranışları, performansı veya iletişimi hakkında, genellikle başka bir kişi veya kişilerden gelen bilgi veya değerlendirmedir. Geribildirim, kişinin farkındalığını artırmak, gelişimini teşvik etmek ve belirli bir hedefe ulaşmasına yardımcı olmak için kullanılır.

•      Problem Çözme: Bir durumda karşılaşılan bir engeli aşma veya bir hedefe ulaşma sürecidir. Genellikle bir problemi tanımlama, problemi anlama, çözüm seçeneklerini değerlendirme, bir çözüm planı geliştirme ve çözümü uygulama adımlarını içerir.

•      Duygusal Zeka: Kişinin duygularını tanıma, anlama, ifade etme, kullanma ve yönetme yeteneği olarak tanımlanır. Duygusal zeka, duygusal farkındalık, duygusal kontrol, ilişki yönetimi ve duygusal sosyal yetenekler gibi bir dizi beceriyi içerir. Bu beceriler, kişinin kendini ve diğerlerini daha iyi anlamasına, duygusal reaksiyonlarını yönetmesine ve daha etkili bir şekilde iletişim kurmasına yardımcı olur.

     Duygusal zeka kavramı, psikolog Daniel Goleman tarafından popüler hale getirilmiş ve "Emotional Intelligence" adlı kitabında detaylı olarak incelenmiştir. Goleman'a göre, duygusal zeka, kişinin akademik zeka (IQ) kadar veya hatta daha fazla öneme sahiptir ve başarılı bir yaşam için önemli  bir faktördür.

•      Esneklik: Değişen koşullara uyum sağlama yeteneği veya değişken durumlara uyum sağlama kapasitesidir. Bu kavram, bir kişinin zorluklarla karşılaştığında veya beklenmedik durumlarla karşılaştığında nasıl tepki verdiğini ve adaptasyon yeteneğini ifade eder .

            Bu ipuçları ile iş, aile ve sosyal yaşantımızda hem kendimiz, hem çevremiz için kısa zamanda iyileştirmeler sağlayabiliriz. Toplumsal ve kültürel farklılıkların iletişim üzerindeki etkilerini inceleyen araştırmalar, iletişim becerilerinin çeşitli gruplar arasındaki etkileşimlerde nasıl şekillendiğini anlamamıza yardımcı olur. Etkin iletişim hakkında yapılan araştırmalar birçok farklı bilim dalında gerçekleştirilmektedir. İletişim bilimi, psikoloji, sosyoloji, işletme yönetimi, eğitim bilimi ve antropoloji gibi alanlar, etkin iletişim üzerine araştırmalar yapan disiplinlerdir. Bu araştırmaların birçoğu üniversiteler, araştırma enstitüleri, bağımsız araştırma kuruluşları ve endüstriyel uygulama alanlarında yürütülmektedir. İletişim bilimi alanında, araştırmalar genellikle iletişim süreçleri, etkin iletişim becerileri, iletişim tarzları, toplumsal etkileşimler, medya iletişimi ve iletişim teknolojileri gibi konuları kapsar .Önde gelen iletişim bilimcileri arasında Marshall McLuhan, Albert Bandura, Everett Rogers, Nancy Baym ve Kathleen Hall Jamieson gibi isimler bulunmaktadır.

            Sosyoloji ve antropoloji alanlarında etkin iletişim üzerine yapılan araştırmalar, öğrenme süreçleri, eğitim yöntemleri, kültürel etkileşimler, grup dinamikleri ve toplumsal normlar gibi konuları kapsar. Bu araştırmalar, etkin iletişimin önemini anlamamıza, iletişim becerilerini geliştirmemize ve daha sağlıklı ve etkili iletişim pratikleri geliştirmemize yardımcı olur.

            Etkin iletişim, aile içinde sağlıklı ilişkiler kurmanın ve aile üyeleri arasında güven, saygı ve anlayışın geliştirilmesinin temelidir. Aile üyelerinin duygularını ifade etmelerine, ihtiyaçlarını paylaşmalarına ve birbirleriyle bağlantı kurmalarına olanak tanır. Sağlıklı bir sosyal toplum için önce sağlıklı aile yapısına sahip olmalıyız. Birbirimize aile içinde nasıl hitap ettiğimizi önemseyerek, kıyaslamadan, net ifadelerle konuşmalıyız. 

            İletişimi kuvvetli bir aile, birbirlerini anlar, destekler ve güçlü bir bağ oluşturur. Bu da aile üyelerinin mutluluğunu ve sağlığını artırır, stresle başa çıkmalarına yardımcı olur ve yaşam kalitelerini iyileştirir. Öylese aile içinde iyileşen bu yaşam becerileri bireyin sosyal çevresine yansır. Evet, sağlıklı toplumlar sağlıklı ailelerin bir araya gelmesiyle oluşur. Sağlıklı aileler, toplumun yapı taşlarıdır ve toplumun genel refahı üzerinde önemli bir etkiye sahiptirler.

                                                                                                                      Şule Aydın Bayır