TOPLUMLARIN MİRASI KÜLTÜR

Kültür, bir toplumun veya topluluğun değerlerini, inançlarını, geleneklerini ve yaşam tarzlarını yansıtan, canlı ve dinamik bir yapıdır. İnsanların kimliklerini şekillendirir, ilişkilerini etkiler ve toplumsal uyum ve bütünlüğü sağlar. Sanat, müzik, edebiyat, giyim tarzları, mutfak kültürü, gelenekler, ritüeller, din, dil ve iletişim gibi birçok alanda kendini gösterebilir. Her kültür kendine özgü özelliklere sahiptir ve bu özellikler o kültürü diğerlerinden ayırt eder.

            Kültür, toplumun veya topluluğun zaman içinde aktardığı ve koruduğu bir değerler, inançlar, gelenekler ve yaşam tarzları bütünüdür. Kültürün sürdürülmesi, bir toplumun veya topluluğun kendi kimliğini ve değerlerini gelecek nesillere aktarmak için yaptığı çaba ve süreçlerdir. Bu süreçleri kısaca sıralayacak olursak;

•     • Eğitim ve öğretim  

•    • Geleneklerin ve ritüellerin devamı

•     • Dil ve iletişim  

•    • Sanat ve edebiyat

•     • Aile ve toplum desteği

•     • Kültürel mirasın korunması   

•   • Kültürler arası etkileşim ve değişim

            Bu maddelerin her biri kültürü yakından ilgilendirir, şekillendirir ve devamlılığını sağlar. Kültürün sürdürülmesi, bir toplumun veya topluluğun kendi kimliğini ve değerlerini gelecek nesillere aktarabilmek için çeşitli çabaların birleşimiyle gerçekleşir.

            Kültürel antropoloji üzerine çalışmalarda bulunan Bronisław Malinowski, kültürel fenomenleri anlamada kültürel relativizmi(1) benimsemiştir. Ona göre, bir kültürü anlamak ve değerlendirmek için o kültürün kendi içindeki bağlamı dikkate alınmalıdır. Bu yaklaşım, etnosentrizme(2) karşı çıkarak kültürler arası anlayışı ve hoşgörüyü teşvik etmiştir. Kültürler arası hoşgörü günümüzde küreselleşmeye bağlı olarak daha çok anlam kazanmıştır. Bir toplumu anlamak, sosyal ve ticari iletişim kurmak için kültür önemli bir köprü oluşturur.

            Aile, bir toplumun kültürel mirasını oluşturan önemli unsurlardan biridir. Bireylerin ilk kültürel deneyimlerini yaşadığı yerdir ve birçok kültürel değerin nesilden nesile aktarılmasında kilit bir rol oynar. Aileler, çocuklarına ait oldukları kültürün değerlerini, normlarını, inançlarını ve geleneklerini öğretirler ve böylece kültürel kimliğin korunmasına katkıda bulunur. Aile içinde kullanılan ana dil, dilin korunmasına ve devamlılığına katkı sağlar. Dil canlıdır ve kültürü canlı tutan ana unsurlardan biridir.

            Aile, geleneksel yemek tariflerini, pişirme tekniklerini ve mutfak kültürünü gelecek nesillere aktararak kültürel mirasın korunmasına katkı sağlar. Yemek pişirme ve yeme alışkanlıkları, bir toplumun gastronomik kimliğini oluşturur. Tarihsel süreçte mutfak kültürü geçmişi geleceğe bağlayan önemli bir bağ olmuştur. Bununla birlikte sanat ve el sanatları geleneğini sürdürerek toplumun kültürel zenginliğine katkıda bulunurlar. Örneğin, ailelerin el işi ürünleri, geleneksel el sanatları ve süslemeler, bir toplumun sanatsal kimliğini yansıtır. Sonuç olarak, aileler, bir toplumun kültürel mirasını korumak, yaşatmak ve yeniden üretmek için önemli bir rol oynarlar. Geleneklerin, değerlerin, dilin, yemeklerin, kutlamaların ve diğer kültürel unsurların aile içinde aktarılması, toplumun kültürel kimliğinin korunmasında ve güçlenmesinde önemli bir rol üstlenir.

            Toplumun kültüre katkısını incelediğimizde, kültürel mirasın oluşumunu, sürdürülmesini ve yenilenmesini sağladığını görürüz. Toplum, farklı bireylerin bir araya gelerek paylaştığı değerler, inançlar, normlar, gelenekler ve pratiklerin bir araya gelmesiyle oluşur ve bu çeşitlilik, kültürel zenginliğin oluşmasına katkıda bulunur. Kültür, toplumların geçmiş ve geleceklerine atılmış kalıcı imzadır, bunu canlı tutmak ve devamlılığını sağlamanın birinci ve en önemli adımı ailede başlar.

______

1 Rölativizm, başka bir toplumun kültürünü kişinin kendini o toplumun bir üyesiymiş gibi onların penceresinden bakıp değerlendirmesidir.

2 Etnosentrizm, bir kültürü herhangi bir başka kültürün değerleri, sınırları ve bakış açısı üzerinden değerlendirmektir.

                                                                                                                Şule Aydın Bayır